Edip Akbayram Kimdir?

Edip Akbayram, 29 Aralık 1950 tarihinde Gaziantep’te doğdu. Henüz dokuz aylıkken geçirdiği çocuk felci nedeniyle uzun yıllar bu hastalıkla mücadele etti. Çocukluğunu fiziksel zorluklarla geçirirken, müzikle tanışması da oldukça erken yaşlara dayanır. Akbayram, o dönemi “Haftalığımdan biriktirdiğim paralarla ünlü pop şarkıcılarının konserlerine gider, eve döndüğümde aynanın karşısında onların taklitlerini yapardım.” şeklinde anlatmıştır. Müzik sevgisi, çocukluk yıllarında bir orkestra kurarak amatörce müzik yapmaya başlamasına yol açmıştır. Akbayram, bu yıllarda evlerinin yakınındaki bir düğün salonunda orkestrayla performans sergileyerek müziğe olan tutkusunu pekiştirmiştir.

Müzikal Kariyerinin Başlangıcı ve İlk Adımlar

Akbayram’ın müziğe olan ilgisi genç yaşta pekişti. Lise yıllarında, Pir Sultan Abdal ve Karacaoğlan’ın deyişlerini bestelemeye ve bu eserleri orkestralarla birlikte söylemeye başladı. 1970 yılında, lise yıllarında yaptığı ilk plağı “Kendim Ettim Kendim Buldum”u, kurduğu Siyah Örümcekler adlı grubuyla kaydetti. Bu ilk plağı iki farklı baskıyla piyasaya sürüldü ve hem “Siyah Örümcekler-Gaziantep Orkestrası” hem de “Edip Akbayram ve Siyah Örümcekler” olarak anıldı. Gaziantep’ten sonra Akbayram, Adana’ya yerleşti ve burada “Beyaz Saray” adlı bir gazinoda sahne almaya başladı.

İstanbul’a Yolculuk ve Altın Mikrofon Yarışması

1968 yılında liseyi bitiren Akbayram, İstanbul’a gitmeye karar verdi. Müzik kariyerini ciddiyetle ele almak için üniversite sınavlarına girerek diş hekimliğini kazandı. Ancak müzik tutkusunun peşinden gitmek isteyen Akbayram, bu meslekten vazgeçerek İstanbul’a yerleşti. 1971’de, İstanbul’da düzenlenen Altın Mikrofon Yarışması’na katıldı ve Âşık Veysel’in bir şiirinden esinlenerek bestelediği “Kükredi Çimenler” adlı şarkısı ile birinci oldu. Bu başarı, onu profesyonel müzik yolculuğunda bir adım daha ileriye taşıdı.

Anadolu Pop’un Temsilcisi: Dostlar Orkestrası ve Yükselen Kariyer

1974 yılında Dostlar Orkestrası’nı kurarak Anadolu pop müziğinin önemli temsilcilerinden biri haline geldi. Bu dönemde, “Kara Kuzu”, “Deniz Üstü Köpürür” ve “Garip” gibi parçaları ile büyük beğeni topladı ve müzikseverlerden pek çok ödül aldı. 1977’de, Aldırma Gönül adlı şarkısı büyük bir hit oldu ve Akbayram, Altın Plak ödülü kazandı. Müzikal tarzında toplumcu bir duruş sergileyen Akbayram, halkın yaşamını ve toplumsal sorunları şarkılarına yansıtmaktan kaçınmadı.

80’ler ve Zor Yıllar: Sansür ve Yasaklar

1980’lerin başları, Edip Akbayram ve benzeri sanatçılar için zor yıllar oldu. 1981-1988 yılları arasında, Akbayram’ın şarkıları TRT tarafından yasaklandı. Bu dönemde müziğini icra etmekte zorlanan sanatçı, buna rağmen pes etmeyerek 1990’ların ortalarında Türküler Yanmaz adlı albümüyle büyük bir çıkış yaptı. Bu albümde yer alan şarkıları, Sivas Katliamı’nda yaşamını yitirenlere ithaf etti.

Müzikal Hedefi: Halkın Sorunlarını Anlatmak

Edip Akbayram, müziğiyle ilgili hedeflerini her zaman net bir şekilde ifade etmiştir: “Kalıcı bir şeyler yapmak istiyordum. Fikret Kızılok ve Cem Karaca’nın Anadolu ezgilerini pop çizgisinde söylemelerini örnek olarak aldım. Renk ve çizgide tamamen bir Edip Akbayram olarak geliştirdim. Toplumcu müzik yapmak istedim. Müziğimde geniş halk kitlelerinin yaşamı, sorunları olmalıydı. Ancak sivri, ucuz kahramanlıklardan da uzak durmaya çalıştım. İnançlarımdan, düşüncelerimden, politikamdan taviz vermeden, müzik tekniğinden yararlanarak, sorunlu, yoksul, geniş halk kitlelerine ulaşmak, daha çağdaş bir şeyler yapmak istiyordum.”

Özel Hayatı ve Ailesi

Edip Akbayram, 1979 yılında Ayten Hanım ile evlendi ve bu evlilikten Türkü ve Ozan adlarında iki çocukları oldu. Müzik kariyerine odaklanırken, ailesi de onun hayatındaki en önemli yerlerden birini oluşturdu.

Diskografi:

Edip Akbayram, yıllar boyunca pek çok albüm ve 45’lik plak yayımlamıştır. İşte bazı albümleri:

• Mayıs (2012)
• Söyleyemediklerim (2008)
• Dün ve Bugün 3 (2005)
• 33’üncü (2002)
• Selam Olsun (2001)
• Türküler Yanmaz (1994)
• Bir Şarkın Olsun Dudaklarında (1993)
• Unutamadıklarım (1992)
• Hava Nasıl Oralarda? (1991)
• Şahdamar (1990)
• Özgürlük (1988)
• Yeni Gelen Güne Türkü (1986)

45’likleri:

• Kendim Ettim Kendim Buldum – Çiçeklerin Dili (1970)
• Kükredi Çimenler – Boşu Boşuna (1972)
• Deniz Üstü Köpürür – Dumanlı Dumanlı Oy Bizim Eller (1973)
• Garip – Kaşların Karasına (1974)
• Aldırma Gönül – Sen Açtın Yarayı (1977)
• Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz – Gidenlerin Türküsü (1979)

Edip Akbayram, hem müziğiyle hem de duruşuyla Türk müzik sahnesinde önemli bir yer edinmiştir. Yıllar boyunca halk müziği ve rock’ın birleşimiyle oluşturduğu özgün tarz, onu yalnızca Türkiye’de değil, dünya çapında da tanınan bir sanatçı yapmıştır.